قوانین شرکت های دانش بنیان

شاید بارها نام شرکت ‌های دانش‌ بنیان را شنیده باشید. این نوع از شرکت ها که بر پایه علم و دانش بنا شده اند، دارای ماهیت علمی و دانش محور بوده و نقش مهمی در تحقق اهداف علمی و به تبع آن اقتصادی خواهند داشت. از آنجایی که شرکت‌ های دانش بنیان دارای مزایا و تسهیلات زیادی از طرف دولت هستند، بسیاری از شرکت ‌ها به دنبال اخذ این نام برای خود می باشند. اما دریافت عنوان دانش بنیان با تعیین ارزیابی‌ ویژگی های مخصوص این شرکت ها طبق قانون می باشد. به همین جهت در این مطلب به بررسی قوانین شرکت دانش بنیان می‌ پردازیم.

در ادامه می خوانید:

• تعریف شرکت دانش بنیان

• زمینه فعالیت شرکت های دانش بنیان

• انواع شرکت های دانش بنیان

• امتیازات شرکت های دانش بنیان

• جمع بندی

تعریف شرکت دانش بنیان

بر اساس قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش‌ ،بنیان شرکت‌ های دانش‌ بنیان، موسسات خصوصی و تعاونی هستند که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات، در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم‌ افزارهای مربوط تشکیل می ‌شود.

شرکت های دانش‌ بنیان بر خلاف سایر شرکت‌ های تجاری، تنها با فناوری و تخصص های علمی و پژوهشی و با ترکیب دانش فعالیت کرده و نیازی به مواد و تجهیزات قابل لمس ندارند. در این راستا عموما قشر دانشگاهی و پژوهشگر به فعالیت می‌ پردازند. باید توجه داشت که عملکرد شرکت‌ های دانش ‌بنیان به صورت واسطه میان ایده های تجاری و ارتقای فناوری می ‌باشد. بدین معنا که این شرکت‌ ها با استفاده از ایده‌ های تازه علمی و قابل اجرا منجر به تبدیل آنها به فناوری های کاربردی می گردند. سرمایه شرکت ‌های دانش ‌بنیان به صورت فکری، معنوی و غیرملموس می باشد، که می بایست جهت حفظ حقوق مالکیت فکری خود طبق قوانین مربوطه اقدامات لازم را انجام دهند تا از سرقت ایده های شان در امان بمانند.

بدین ترتیب آگاهی از قوانین شرکت های دانش بنیان اولین مرحله برای اخذ این عنوان و نحوه فعالیت این شرکت ها می باشد.

زمینه فعالیت شرکت های دانش بنیان

همانطور که اشاره کردیم، شرکت های دانش بنیان بر پایه تکنولوژی فعالیت داشته و به طور کلی حیطه عملکرد آنها شامل موارد زیر است:

• انجام تحقیقات علمی و کاربردی

• ارائه خدمات تخصصی و مشاوره ای در زمینه های فنی و تخصصی

• توسعه فناوری و تولید محصولات با فناوری نوین

• داشتن نقش نظارتی روی تحقیقات پژوهشی، مشاوره ای و اجرایی

• ارائه خدمات توسعه کارآفرینی

• ایجاد مراکز رشد و خدمات و توسعه کسب و کار

بر این اساس شرکت های دانش‌ بنیان می ‌توانند در حوزه‌ه ای تخصصی مختلف فعالیت کنند. از جمله: فناوری های زیستی در حوزه پزشکی، پژوهش های زیست محیطی، غذایی، کشاورزی و دامی، استفاده از فناوری نانو و تولید محصولات بر پایه تکنولوژی نانو، حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تولید نرم ‌افزارهای کاربردی، حوزه تولید دارو و وسایل پزشکی، ساخت فناوری های پیشرفته هوا فضایی، حوزه مواد پیشرفته پلیمر، مخابرات، برق قدرت و سخت افزارهای رایانه‌ ای و …
و اما با توجه به تعریف و عملکرد این شرکت‌ ها و با توجه به قوانین شرکت‌ های دانش‌ بنیان به بررسی انواع آنها می‌ پردازیم.

انواع شرکت های دانش بنیان

در حالت کلی شرکت ‌های دانش بنیان دارای دو نوع زیر هستند:

• شرکت هایی که تنها اعضای هیئت علمی، مالک آن می باشند. چنانچه سهام دانشگاه کمتر از ۵۰ درصد باشد، شرکت دانش بنیان به صورت خصوصی بوده و باید تابع قانون تجارت باشد و در اداره ثبت شرکت ها، ثبت گردد.

• شرکت هایی که دانشگاه‌ها نیز جزو مالکین آن هستند. چنانچه سهام دانشگاه ۵۰ درصد و یا بیشتر باشد، شرکت دولتی در نظر گرفته خواهد شد.

همچنین باید متذکر شد که شرکت‌های دانش بنیان برای داشتن این عنوان باید دارای شاخص‌ های ارزیابی مندرج در قانون باشند.
منبع اصلی شاخص های این نوع شرکت ها، آیین نامه ارزیابی شرکت‌ ها و موسسات دانش بنیان می باشد. ضمن آنکه قانون کار شرکت ‌های دانش‌ بنیان همانند قانون کار بوده و مشمول قاعده خاصی نیستند.

امتیازات شرکت های دانش بنیان

طبق قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان، شرکت ‌هایی که عنوان دانش بنیان را دریافت می‌ کنند، از حمایت ها و مزایای زیر برخوردار خواهند شد:

• این شرکت ‌ها به مدت ۱۵ سال از پرداخت مالیات، عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف خواهند شد.

• این شرکت ها می توانند تمام یا بخشی از هزینه تولید و عرضه خود را با استفاده از تسهیلات کم بهره یا بدون بهره بلند مدت و یا کوتاه مدت تأمین نمایند.

• اولویت استقرار واحد های پژوهشی فناوری و مهندسی و تولیدی شرکت‌ ها و موسسات دانش بنیان موضوع این قانون در محل مرکز رشد های علم و فناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه اقتصادی و یا مناطق ویژه علم و فناوری

• ایجاد پوشش بیمه ای مناسب برای کاهش خطر پذیری محصولات دستاورد های دانش، نوآوری و فناوری در تمام مراحل تولید، عرضه و به کارگیری

ترتیب با آگاهی از قوانین شرکت های دانش بنیان، جهت دریافت این عنوان برای موسسه یا شرکت خود، پس از ثبت نام در سامانه ی شرکت ‌های دانش‌ بنیان، باید توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت این شرکت ها مورد ارزیابی قرار گرفته تا بتوانید از تسهیلات ویژه آن استفاده نمایید.

جمع بندی

امروزه با افزایش شرکت های دانش ‌بنیان در ایران مواجه هستیم. این شرکت‌ ها بر پایه علم و پژوهش و تکنولوژی استوار بوده و موجب تحقق اهداف علمی و توسعه اقتصاد دانش محور می شوند. زمینه فعالیت شرکت‌ های دانش بنیان در بخش‌های مختلفی امکان پذیر می باشد. شرکت‌ های دانش‌ بنیان به دو نوع دولتی و خصوصی تقسیم می شوند.

طبق قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان، مزایا و تسهیلات زیادی به این موسسات تعلق گرفته است. برای کسب اطلاعات بیشتر از قوانین شرکت های دانش بنیان بهتر است با مشاوران و وکلای حقوقی و متخصص در این زمینه مشورت نمایید.

الهام زارعی ؛وکیل پایه یک دادگستری