ضمانت اجرا در قرارداد

هنگام انعقاد هر نوع قراردادی، طرفین ملزم به رعایت مفاد قرارداد هستند.

اما اگر یکی از دو طرف، تعهدات خود را انجام ندهد و از آن امتناع ورزد، چه باید کرد؟

امروزه در کارها و فعالیت های مختلف با انواع قرارداد های اداری، تجاری و … روبه‌رو هستیم.

به همین جهت، آگاهی از شرایط و ضوابط قرارداد و ضمانت اجرا در قرارداد در پیشبرد صحیح آن بسیار حائز اهمیت است.

ضمانت اجرا در قرارداد باعث می شود که دو طرف نسبت به انجام تعهدات خود پایبند باشند.

در این مطلب با ما همراه باشید تا به بررسی موضوع فوق بپردازیم.

 در ادامه می خوانید:

• ضمانت اجرای عدم انجام تعهد قراردادی
• ضمانت اجرای قرارداد های اداری
• ضمانت حسن اجرای قرارداد
• جمع‌ بندی

 ضمانت اجرای عدم انجام تعهد قراردادی

هنگامی که قراردادی میان دو طرف منعقد می شود، شروط و وظایف و تعهداتی برای هرکدام در نظر گرفته شده و در مفاد قرارداد قید می‌ گردد.

حال اگر هر کدام از بند های قرارداد، بنا بر دلایل مختلف انجام نشود، با توجه به شرایط پیش بینی شده در قرارداد یا قانون و یا عرف و نیز با اثبات وارد شدن ضرر و زیان به طرف مقابل از سوی فرد متخلف، وی مسئول جبران آن خواهد بود.

وجود مسئولیت قراردادی در صورتی امکان پذیر است که میان دو طرف، قرارداد مقدم و یا همزمان با آن تنظیم شود.

ضمانت اجرا در قرارداد زمانی موضوعیت پیدا می‌ کند که هر دو طرف و یا یکی از طرفین، بخشی یا تمام تعهدات مندرج در مفاد قرارداد را زیر پا بگذارد.

 تخلف از قرارداد می‌ تواند جزئی و نسبت به قسمتی از آن باشد و یا در اجرای کل قرارداد مشکل ایجاد کند.

در حالت کلی به سه روش زیر می توان متخلف را ملزم به اجرای خسارت نمود:

• از طریق قانون
• بر اساس عرف
• بر اساس ضمانت اجرا در قرارداد

در صورتی که ضمانت اجرای نقض قرارداد در متن آن پیش‌بینی نشده باشد، می توان از طریق قانون اقدام کرده و میزان خسارت را تعیین نمود.

در برخی مواقع می توان برای جبران خسارت، دو طرف با یکدیگر به توافق برسند.

تعیین میزان خسارت بر اساس عرف نیز روش دیگری است که با توجه به نظر قاضی یا کارشناس دادگاه صورت می‌ گیرد.

اما متداول ترین روش برای نقض مفاد قرارداد توسط هر کدام از طرفین، پیش‌ بینی ضمانت اجرا در قرارداد است.

امروزه با توجه به پیچیدگی قرارداد ها و از طرف دیگر وجود مجموعه‌ای گسترده از تعهدات میان طرفین، جهت حفظ منافع و پیش‌ بینی وضعیت در آینده، ضمانت اجرا در قرارداد باید برای موارد اصلی آن در نظر گرفته شود.

پیش بینی ضمانت اجرای عدم انجام تعهد قراردادی، می‌ تواند باعث کارآمدی، جبران خسارت و تسریع در فرایند رسیدگی باشد و به نوعی عامل بازدارنده از تخلف خواهد بود.

باید متذکر شد که ضمانت اجرای نقض قرارداد به شکل های مختلفی تعیین می‌ شود.

از جمله: تعیین خسارت روزانه، تعیین میزان مبلغ یا انجام کاری مشخص در برابر عدم اجرای جزئی یا کلی تعهدات مندرج در قرارداد.

نکته مهم آن است که باید وجه التزام به گونه ای تعیین شود که هزینه تخلف بیش از منافع آن باشد تا به صورت بازدارنده عمل کند.

 ضمانت اجرای قراردادهای اداری

هنگامی که در حقوق اداری با تخلف روبه‌رو می‌ شویم، در صورتی که دارای ضمانت اجرای قراردادهای اداری باشد، می‌توان برای آن اقدام نمود.

برخی ضمانت اجرا ها خاص حقوق اداری بوده و برخی نیز وجهه ای مشترک دارند.

در برخی مواقع، ضمانت اجرای اداری با ضمانت اجرای مدنی، کیفری، انتظامی و انضباطی در هم آمیخته شده و تعیین آن مشکل خواهد بود.

همچنین برخی از مصادیق ضمانت اجرای قرارداد های اداری از ضمانت اجرا های کیفری هستند و به نوعی با یکدیگر همپوشانی دارند.

باید توجه داشت که در هر نظام اداری، جهت حسن انجام کار و تامین منافع و مصالح عمومی، قواعد و قوانین اداری در نظر گرفته شده که ماموران و کارگزاران دولت باید بر اساس آن عمل نمایند.

در حقیقت وجود ضمانت اجرای قرارداد های اداری، عاملی بازدارنده برای تخلف افراد بوده و در صورت بروز تخلف، مطابق با قوانین، خسارت دریافت می شود.

ضمانت اجرا های اداری نیز مانند دیگر ضمانت اجرا در قرارداد می باشد و نوعی پیامد عملی پیش‌بینی شده در مقابل تخلفات احتمالی توسط طرفین قرارداد است.

ضمانت حسن اجرای قرارداد

ضمانت حسن انجام کار یا اجرای قرارداد نوعی تضمین انجام درست و تعهد میان طرفین است که در ضمانتنامه بانکی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

ضمانت مذکور را شخص متعهد به متعهدله تسلیم نموده تا در صورت بروز تخلف، متعهدله بتواند خسارت خود را از محل آن‌ها مطالبه کند.

بر اساس ماده ۳۵  شرایط عمومی پیمان، پیمانکار باید ضمانت نامه ای معادل ۵ درصد مبلغ اولیه پیمان صادر شده از طرف بانک مورد قبول کارفرما و بر اساس نمونه ضمیمه شده در اسناد، تسلیم کارفرما کند.

ضمانت نامه مذکور تا یک ماه بعد از تحویل موقت موضوع پیمان، معتبر می‌ باشد.

همچنین جهت حسن انجام کار نیز معادل ۱۰ درصد به عنوان تضمین حسن انجام کار، کسر و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری می شود.

نصف مبلغ پس از تصویب صورت وضعیت قطعی و نصف دیگر بعد از تحویل قطعی، مسترد خواهد شد.

با توجه به پیچیده بودن قوانین قرارداد ها و ضمانت اجرا در قرارداد برای تنظیم و تعیین آن بهتر است با یک وکیل متخصص حقوقی مشورت نمایید.

 جمع بندی

امروزه در دنیای تجارت و … با انواع قرارداد ها روبرو هستیم. در هر قرارداد، دو طرف موظف به انجام تعهدات و وظایف خود می باشند.

اما چنانچه یکی از طرفین طبق تعهدات خود عمل نکند، برای جلوگیری از ابطال حقوق دیگری باید ضمانت اجرا در قرارداد پیش بینی شود.

به این صورت که در موارد اصلی قرارداد، ضمانت های اجرایی در صورت تخلف هرکدام از طرفین در نظر گرفته می شود.

بدین ترتیب اگر یکی از دو طرف در بخشی یا تمام وظایف خود کوتاهی کند، موظف به پرداخت خسارت و رفع ضرر و زیان وارد شده به طرف مقابل خواهد بود.

اما از آنجایی که قرارداد ها دارای قوانین و پیچیدگی‌ های خاص خود هستندف برای تنظیم و یا عقد قرارداد بهتر است با یک وکیل حقوقی متخصص مشورت نمایید تا از بروز مشکلات آتی جلوگیری شود.