اجاره برند

در این نوشته قصد داریم تا درباره حق بهره برداری از برند سخن بگوییم، همچنین درباره این که آیا برند امکان اجاره دادن را دارد و می توان حق بهره برداری از آن را به دیگران داد یا خیر؟

امروزه مالکیت حیطه بسیار وسیعی را شامل می شود. تا چند دهه پیش، قوانین تنها از وسایل و مالکیت های مادی افراد حمایت می کردند. برای مثال از آسیب رساندن اشخاص به دارایی های مادی دیگران جلوگیری می کردند. یا مثلا اگر شخصی اموال دیگری را می دزدید قانون او را مجازات می کرد. اما از چند دهه پیش، حیطه مالکیت از اعیان فراتر رفت و مالکیت معنوی و فکری را شامل شد. حقوقی مانند حق اختراع، حق بهره برداری از نام خاص و برند مورد حمایت قرار گرفتند.

در این نوشته خواهید خواند:

• مالکیت معنوی چیست؟

• برند چیست؟

• اجاره برند

• انتقال مالکیت برند (انتقال دائمی)

• اجاره برنده (انتقال موقت مالکیت برند)

• اجاره بهره برداری از برند چه مراحلی دارد؟

• مدارک لازم

• نمونه قرارداد اجاره برند

مالکیت معنوی چیست؟

مالکیت معنوی به طور خاص شامل مالکیت یک شخص بر یک اثر است که علاوه بر جنبه مادی جنبه معنوی نیز داشته باشد و اصل توجه شخص نیز معطوف مالکیت غیر مادی آن باشد.

برای مثال یک نویسنده یا شاعر علاوه بر آن که ارزشی مادی برای کتاب خود قائل است، برای معنایش نیز ارزشی -حتی چندین برابر- قائل است.

یا در مثالی دیگر، شخصی که یک اختراع علمی انجام می دهد حق استفاده از آن را نیز دارا خواهد بود و حق دارد اختراع را با نام خودش داشته باشد.
این مسئله که افراد نسبت به محصولات فکری خود حق دارند و این حق باید محترم شمرده شده و حمایت شود، باعث ایجاد حقوق مالکیت فکری شد.

برند چیست؟

برند یا علامت تجاری نیز از جمله مواردی است که مشمول مالکیت می شود. برند معمولا شامل یک کلمه، ترکیب، جمله، تصویر یا عنوان است که با طراحی خاصی تولید شده است و حاصل توجه صاحبان کسب و کار به اهداف تجاری شان است.
برند یا نام تجاری دارای ارزش خاصی است، تا جایی که استفاده یا کپی برداری از آن می تواند به شکایت صاحب برند منجر شود.

اجاره برند

هر یک از اشخاص که بخواهد برای کسب و کارش برندی را معرفی کند باید جهت طراحی منحصر به فرد آن اقدام نماید.
همان طور که گفته شد کپی برداری یا استفاده بدون اجازه از یک برند ممکن نیست. اما راه حل دیگری نیز درباره استفاده از یک برند وجود دارد، و آن از طریق انتقال مالکیت برند و اجاره برند می باشد.

انتقال مالکیت برند (انتقال دائمی)

این حالت معمولا زمانی رخ می دهد که صاحبان برند دیگر قصد ادامه فعالیت در بازار را نداشته باشند.
انتقال دائمی حق استفاده از برند یا به قول نادرست آن «فروش برند»، اجازه استفاده از علامت تجاری را به صورت همیشگی به صاحب جدیدش منتقل می نماید. این کار معمولا در کسب و کار های بزرگ اتفاق نمی افتد و بیشتر در مورد تجارت های کوچک رخ می دهد.

اجاره برنده (انتقال موقت مالکیت برند)

اجاره دادن برند نیز به دلایل مختلفی رخ می دهد. مدت زمان اجاره متغیر است و می تواند بیش از یک بار نیز اتفاق بیفتد.
البته نکته مهم در مورد اجاره این است که شخص مستاجر در زمان اجاره مالکیت کامل دارد و تنها تفاوت این است که مالکیتش دائمی نیست.

اجاره بهره برداری از برند چه مراحلی دارد؟

حال اگر شخصی بخواد اقدام به اجاره برند کند، چه مراحلی را به عنوان صاحب برند باید انجام دهد؟

انتقال مالکیت برند چه دائمی باشد و چه موقت، نیازمند مراجعه به چند مرجع حقوقی است.
در آغاز پس از این که مشخص شد مالک قصد انتقال دائمی را دارد یا قرار است موقتا آن را به دیگری بسپارد، با مراجعه به دفتر اسناد رسمی مدارکی که برای انتقال دادن برند موجود است را امضاء می نماید. این کار نشان دهنده قصد شخص انتقال دهنده و مرحله ای اساسی جهت انتقال حق بهره برداری از علامت تجاری است. پس از آن که انتقال برند در دفتر ثبت اسناد ثبت شد درخواست انتقال برند به اداره مالکیت معنوی ارسال می گردد.

مدارک لازم برای اجاره برند

اجاره برند نیازمند ارائه مدارکی از سمت انتقال دهنده و انتقال گیرنده است. این مدارک عبارتند از:

• مدارک شناسایی مالک

• مدارک شناسایی اجاره گیرنده

• سند انتقال یا قراردادی که در دفتر اسناد منعقد گشته است (پس از طی تمامی مراحل)

• مجوز فعالیت مستاجر

• اگر نقل و انتقال به دلیل فوت مالک باشد گواهی انحصار وراثت لازم است.

• شماره ثبت برند، اظهارنامه و رمز پذیرش اینترنتی

نمونه قرارداد اجاره برند

قرارداد اجاره برند با وجود این که واژه اجاره در آن وجود دارد در قالب یک قرارداد اجاره قابل تنظیم نیست. زیرا به موجب قانون، اجاره عقدی است که منافع یک عین تملیک می شود و ظاهرا نمی توان برند را یک عین دانست.
اما می توان این قرارداد را ذیل یک صلح نامه یا یک قرارداد نامعین طبق ماده ۱۰ قانون مدنی منعقد کرد.

در هر دو صورت قراردادی که در دفتر ثبت اسناد تنظیم می شود می تواند فرم ثابتی داشته باشد که توسط دفتر ارائه می شود. اما طرفین می توانند قراردادی تنظیم کنند که مواردی بیشتر از فرم ثابت دفترخانه در آن وجود داشته باشد البته در صورتی که مانع قانونی پیش پایش نباشد .در هر صورت مواردی که در قرارداد می آید و توسط شخص امضاء می شود لازم است با مشورت یک وکیل همراه باشد تا موجب ضرر و زیان نشود.

جمع بندی

اموال و دارایی های اشخاص محدود به داشته های مادی نیست و دارایی های معنوی و فکری نیز دارای اهمیت ویژه ای هستند و حمایت قانونی از آن ها به عمل می آید.
علامت تجاری نیز از جمله موارد مشمول مالکیت معنوی است و حق استفاده از آن برای دارنده آن محفوظ است. اگر شخص دیگری بخواهد از برندی که قبلا ساخته و استفاده شده است بهره ببرد نیاز است تا تایید دارنده را داشته باشد.
برای داشتن این تایید نیز نیاز است تا مالکیت برند را به طور دائم یا موقت داشته باشد.

الهام زارعی ؛وکیل پایه یک دادگستری